Hijlke's herinneringen - het begin aan boord van de Onderneming

Foto's: Oosthem en Heeg

Hijlke Wiersma werd in 1907 aan boord van De Lastdrager in Heeg geboren als zoon van Klaas Hijlkes Wiersma en Sjoerdje Baukes Veenstra. In 1911 liet zijn vader een nieuw Skutsje bouwen (De Onderneming) die 10 jaar later weer werd verkocht. Hijlke trouwde in 1934 met Stien Wildeman uit Apeldoorn. Hij schreef zijn memoires in de jaren 1980 /1990,hij overleed in 2002 in Apeldoorn.

Na het schrijven hoe het schip er van binnen en van buiten uitzag wil ik iets schrijven over de eerste tijd dat we op het schip woonden, van het varen kan ik me de eerste paar jaar niets herinneren. Wel kan ik nagaan dat er toen al zes kinderen aan boord waren en dat de zevende Sjoerdje, geboren 1-12-1911, al spoedig als eerste op het nieuwe schip geboren is.

Enkele gebeurtenissen en voorvallen zijn me bijgebleven. Zo weet ik nog, ik was toen 6 jaar, dat we met ons schip met een vracht turf aan de zijl lagen en dat vader de turf aan het overladen was van het schip op de handkar en dat ik een beetje aan het kopje duikelen was aan het handvat van de kar. Toen kwam grootvader, pake Bauke Veenstra, voorbij en hij hielp vader een beetje bij de turf stapelen op de handkar. Gek dat ik dat nooit vergeten ben want het is toch niets bijzonders dat pake vader hielp. Misschien kwam het omdat hij het zo belangeloos deed of omdat we pake zo weinig zagen omdat we veel weg waren.

Hijlke Wiersma

Ook kan ik me nog goed herinneren dat de oorlog in 1914 uitbrak, we lagen met ons schip, vermoedelijk met klei, even door de brug achter Heeg. Ik was toen 7 jaar en zag toen dat door de oorlogstoestanden vader en moeder erg van streek waren, toen ik zag dat vader zat te huilen zei ik: ik wist net dot grutte meesken skrime koeen (ik wist niet dat grote mensen schreien konden). Ik zou het misschien vergeten zijn dat ik dat had gezegd als Klaske mijn zuster me daar later niet vaak mee geplaagd had. De volgende dag voeren we verder achter Heeg de Kerksloot door tot vlakbij de boterfabriek. Toen zagen we de opkomelingen in paard en wagens over de Schatting gaan in de richting van Sneek. 

Hijlke's ouders

Voor de oorlog had ik de schoolgaande leeftijd al bereikt, maar van schoolgaan is niet veel gekomen. Alleen de winter brachten we meestal in Heeg door en verder als we met een vracht naar Heeg moesten of als er een kind werd geboren en dat was meestal in de winter. Ook de laatste twee zijn in de winter geboren, Pieter op 22 januari 1914 en Rinske op 15 februari 1917. Ook herinner ik me dat we in Oosthem enkele dagen naar school geweest zijn.
Waarschijnlijk had ik niet zo veel belang bij het leren en ook was ik niet vrij genoeg om vragen te stellen en omdat we veel weg waren kwamen we achter met leren en konden we niet met de anderen meekomen en zo kwamen we als groten tussen de kleintjes te zitten.
Later, in oktober 1920, toen we in Apeldoorn kwamen ben ik nog een tijdje naar school geweest en kreeg ik apart les van de hoofdonderwijzer. Toen ik van school ging had ik het niet verder gebracht dan de zesde klas.